BACOLOD CITY, NEGROS OCCIDENTAL, Philippines — Umuwi na noong nakaraang linggo ang mahigit isang libong evacuees sa bayan ng La Castellana ng Negros Occidental, malapit na sa tatlong linggo matapos pumutok ang Mt. Kanlaon noong Hunyo 3.
John de Asis, pinuno ng Disaster Risk Reduction Management Office ng bayan, ang mga lumikas na residente na bumalik sa kanilang mga bahay noong Huwebes at Biyernes ay 190 pamilya na may 689 miyembro sa Barangay Cabagna-an at 179 pamilya na may 561 miyembro sa Barangay Sag-ang .
Gayunpaman, mayroon pa ring 40 pamilya na sinilungan sa isang evacuation center sa La Castellana, dahil ang pagpapahintulot sa kanila na makauwi ay depende sa sitwasyon sa bulkan, dagdag niya.
BASAHIN: Kanlaon ‘highly dangerous’ pa rin – Phivolcs
Sinabi ni De Asis na hindi na papayagang makauwi ang mga pamilyang nakatira sa loob ng 4-kilometer permanent danger zone (PDZ) na matatagpuan sa Barangay Biak na Bato, Masulog at Cabagna-an.
Tanging ang mga nakatira sa labas ng 4-km PDZ ay maaaring umuwi, nauna nang sinabi ng Office of Civil Defense, na binanggit na nanatili pa rin sa alert level 2 (period of unrest) ang Bulkang Kanlaon.
Ang pagputok ng bulkan noong Hunyo 3 ay nagresulta sa napakalaking pagbagsak ng abo at paglabas ng sulfuric fumes na puminsala ng P84.1 milyon sa mga pananim at pangisdaan sa mga lugar sa mga lalawigan ng Negros Occidental at Negros Oriental na nakapalibot sa Mt. Kanlaon.
Sa La Castellana, ang mga lokal na opisyal sa pamumuno ni Mayor Rhummyla Mangilimutan ay humihingi ng tulong sa pambansang pamahalaan para sa mga permanenteng relocation site para sa mga residenteng hindi na pinapayagang manirahan o magsaka sa loob ng 4-km PDZ ng Kanlaon.
“Maaaring matugunan ang pangangailangan ng pagkain sa mga evacuation centers ngunit ang rehabilitasyon ng kabuhayan ng ating mga magsasaka ay pangmatagalan,” diin niya.
Ayon kay Mangilimutan, ang mga residenteng nasa evacuation center pa ay nagmula sa lahar-prone areas at sa 4-km PDZ.
Walang kasiyahan
Sa Canlaon City sa Negros Oriental, nagpasya ang lokal na pamahalaan na kanselahin ang mga aktibidad na humahantong sa ika-57 na anibersaryo ng charter day nito sa pagbangon nito mula sa pagsabog ng Mt. Kanlaon at naghahanda para sa posibleng karagdagang aktibidad ng bulkan, dahil nasa alert level 2 pa rin ang bulkan.
Ipinagdiriwang ng Canlaon City ang Charter Day nito sa Hulyo 1 ngunit ang iba’t ibang aktibidad, kabilang ang mga pagtatanghal ng kultura, na humahantong sa pagdiriwang ay karaniwang nagsisimula sa kalagitnaan ng Hunyo.
Sinabi ni Mayor Jose Chubasco Cardenas, sa isang panayam noong Hunyo 19, na inaprubahan lamang niya ang isang Katolikong Misa sa umaga at isang gabi ng pagsamba noong Hulyo 1.
“Mas gugustuhin nating ipagdiwang ang Charter Day sa pamamagitan ng pagbibigay ng tulong na pera sa mga magsasaka na nangangailangan,” aniya.
Sinabi ni Cardenas na naghahanda sila para sa isang “worst-case scenario” dahil sa unpredictability ng Mt.
Ang pagputok ng Kanlaon Volcano noong Hunyo 3 ay nakaapekto sa mahigit 1,600 magsasaka ng gulay at 1,300 na nag-aalaga ng hayop sa lungsod, sinabi ng alkalde.
Sinabi ni Cardenas, gayunpaman, hindi pa siya makapagbigay ng pagtatantya sa halaga ng pinsala.
Nagbigay ng tulong ang pamahalaang lungsod sa mahigit 5,000 magsasaka ng gulay at hayop gayundin ang 3,226 na magsasaka ng palay, ani Cardenas.
