Ang desisyon ng Pilipinas na palakasin ang ugnayan sa Japan at Estados Unidos ay isang “sovereign choice,” sabi ng foreign ministry nitong Huwebes, na hinihimok ang China na “pagnilayan ang sarili nitong mga aksyon” sa South China Sea.
“Ang pinagmulan ng tensyon sa ating rehiyon ay kilala ng lahat,” sabi ng Department of Foreign Affairs (DFA) sa isang pahayag.
“Ito ay ang labis na maritime claim at agresibong pag-uugali ng China, kabilang ang militarisasyon nito sa mga na-reclaim na tampok, na sumisira sa kapayapaan at katatagan ng rehiyon at nagpapataas ng mga tensyon,” dagdag nito.
Ang pahayag ay bilang tugon sa pagpuna ng China sa trilateral summit kamakailan sa pagitan ng US President Joe Biden, Japanese Prime Minister Fumio Kishida at Philippine President Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr.
Ang tatlong pinuno ay magkasamang nagpahayag ng seryosong pagkabahala tungkol sa “mapanganib at agresibong pag-uugali ng China sa South China Sea”.
Sinabi ng tagapagsalita ng Chinese foreign ministry na si Mao Ning sa isang briefing noong nakaraang linggo na tinututulan ng Beijing ang “pagbuo ng mga eksklusibong bilog sa rehiyon.”
Sinabi ng DFA na ang mga aksyon ng China ay sumisira sa kapayapaan at katatagan ng rehiyon at nagpapataas ng tensyon sa pinagtatalunang daluyan ng tubig.
Inaangkin ng China ang halos buong South China Sea, isang conduit para sa higit sa $3 trilyon sa taunang ship commerce. Ang mga pag-angkin sa teritoryo nito ay nagsasapawan sa mga tubig na inaangkin ng Pilipinas, Vietnam, Indonesia, Malaysia at Brunei.
Noong 2016, sinabi ng Permanent Court of Arbitration sa Hague na walang legal na batayan ang mga paghahabol ng China, isang desisyon na tinanggihan ng Beijing.
Balikatan
Samantala, muling iginiit ng militar ng Pilipinas noong Huwebes na ang paparating na Balikatan joint exercises kasama ang US ay “hindi nakadirekta sa anumang partikular na bansa.”
“Ang matagal nang inisyatiba na ito, na sumasaklaw ng ilang taon, ay naglalayong pahusayin ang kooperasyon, pagyamanin ang mga pagkakataon sa pagsasanay, at palakasin ang katatagan ng rehiyon,” sabi ni Colonel Francel Margareth Padilla, tagapagsalita ng Armed Forces of the Philippines (AFP).
Ang 2024 Balikatan, na tatakbo mula Abril 22 hanggang Mayo 10, ang magiging pinakamalaking pag-uulit ng taunang joint military exercise na may partisipasyon ng iba’t ibang ahensya ng gobyerno at sandatahang lakas ng mas maraming bansa.
Nakatakdang maganap ang mga drills sa hilagang dulo ng Pilipinas malapit sa Taiwan at oobserbahan ng ilang bansa kabilang ang Brunei, Canada, France, Germany, Great Britain, India, Indonesia, Japan, Malaysia, New Zealand, Republic of Korea, Singapore, Thailand, at Vietnam. — Reuters kasama ang GMA Integrated News