Jose Manuel Romualdez —LARAWAN MULA SA OPISYAL NA FACEBOOK PAGE NG EMBASSY OF THE PHILIPPINES SA WASHINGTON
Malabong magbago ang istratehiya ng Indo-Pacific ng United States sakaling manalo si Donald Trump sa presidential race sa Nobyembre, sinabi noong Miyerkules ng longtime ambassador ng Pilipinas sa Washington.
Sinabi ni Jose Manuel Romualdez sa isang talumpati na nakipag-ugnayan siya sa isa sa mga malalapit na tagapayo ni Trump, si dating National Security Adviser Robert O’Brien, na nagpahiwatig sa kanya ng pagpapatuloy ng kasalukuyang paninindigan ng Washington sa rehiyon.
“Iyon ay siyempre napaka-consoling,” sinabi ni Romualdez sa isang diplomatikong pagtitipon.
Ang pakikipag-ugnayan sa seguridad sa pagitan ng Pilipinas at Estados Unidos ay tumaas nang malaki sa ilalim ng Pangulo ng Estados Unidos na si Joe Biden at Pangulong Marcos, kung saan ang parehong mga lider ay masigasig na kontrahin ang kanilang nakikita bilang mga agresibong aksyon ng China sa South China Sea at malapit sa Taiwan.
Isang ‘malaking aksidente’
Habang tinitingnan ng Estados Unidos ang isyu sa South China Sea at isang potensyal na salungatan sa Taiwan bilang “seryosong alalahanin,” sinabi ni Romualdez na naniniwala siya na ang “tunay na flashpoint ay ang West Philippine Sea,” dahil sa “lahat ng mga labanang ito na nangyayari doon.”
Ang West Philippine Sea ay ang terminong ginagamit ng Maynila upang tukuyin ang bahaging iyon ng South China Sea sa loob ng 370-kilometrong exclusive economic zone nito.
BASAHIN: Walang pagbabago sa Indo-Pacific na paninindigan sa ilalim ng Trump presidency–PH envoy
Sa ilalim ni G. Marcos, halos nadoble ng Pilipinas ang bilang ng mga base nito na magagamit ng mga pwersa ng US. Isang 1951 Mutual Defense Treaty ang nagbigkis sa kanila na ipagtanggol ang isa’t isa sakaling umatake at si G. Marcos noong nakaraang taon ay nagtagumpay sa pagtulak sa Washington na linawin ang lawak ng pangakong pangseguridad na iyon.
Sinabi ni Romualdez na posibleng magkaroon ng isang malaking “aksidente” sa South China Sea na maaaring humantong sa pagsasagawa ng kasunduan, ngunit umaasa na hindi ito mangyayari.
“Iyan ang nagpapanatili sa marami sa atin na puyat sa gabi,” sabi niya.
Hindi magpapahuli ang Pilipinas sa paggigiit ng kanilang maritime claims, sabi ni Romualdez, habang patuloy na kumukulo ang tensyon sa South China Sea, kung saan ang Beijing ay mahigpit na tumututol sa itinuturing nitong mga paglusob ng mga sasakyang pandagat ng Pilipinas sa mga lugar na inaangkin nito.
Hindi napigilan
Sinabi ni G. Marcos noong Miyerkules na ang presensya ng Chinese Navy sa South China Sea ay “nakababahala” ngunit hindi ito makahahadlang sa kanyang bansa na ipagtanggol ang teritoryong pandagat nito at protektahan ang mga mangingisda nito.
Namataan ng Philippine Coast Guard ang presensya ng mga Chinese navy vessels sa patrol mission noong nakaraang linggo ng isang fisheries bureau vessel sa pinagtatalunang Panatag (Scarborough) Shoal sa daluyan ng tubig, kung saan ang bagong lumulutang na hadlang sa pasukan nito ay nakunan din ng satellite image na kuha ng Maxar Technologies.
“Ang agresyon na kinakaharap natin ngayon ay totoong-totoo,” sabi ni Romualdez, at idinagdag na ang Pilipinas ay umaasa na ang Tsina, isang pangunahing kasosyo sa kalakalan, ay makikita ang halaga ng patuloy na aktibidad sa ekonomiya sa pagitan nila habang sinusubukang mapayapang lutasin ang kanilang mga isyu.
“Marami tayong export sa China, pero lahat ng export na iyon ay maaaring nasa panganib dahil paminsan-minsan ay nakakarinig tayo ng mga negatibong bagay,” aniya.