(Larawan ni Jo Maline)

Ni ANNE MARXZE D. UMIL
Bulatlat.com

MANILA – Isang mahalagang aral ng batas militar sa Pilipinas ang pagtindig laban sa malupit na paghahari, sinabi ng aktibistang si Bonifacio Ilagan sa isang protesta noong Setyembre 21, ang ika-52 taon ng batas militar.

Nagtipon ang mga progresibong grupo sa España Street sa Maynila at nagmartsa patungo sa Mendiola. Gayunpaman, hinarang ng mga pulis ang mga grupo sa kahabaan ng Recto Avenue kung saan nagpasya silang isagawa ang programa.

“Nasira ang placard na ito dahil hinarang tayo ng mga pulis dito,” sabi ni Ilagan, na may hawak na placard na nagtuturo na mayroong 759 na kaso ng desaparecidos sa ilalim ng diktador na si Ferdinand Marcos Sr. Nasa harap siya ng mobilisasyon nang harangin sila ng mga pulis na gumamit ng truncheon sa mga nagprotesta.

Si Ilagan, na ang kapatid na si Rizalina ay nawala noong Hulyo 31, 1977, ay nagsabi na labis na iniidolo ni Ferdinand Marcos Jr. ang kanyang ama kaya’t ang kasalukuyang mga patakaran ay pagpapatuloy lamang ng mga ipinatupad noong administrasyon ni Marcos Sr. “May pagsunod sa imperyalismo, merkado ng Kadiwa at Bagong Pilipinas. Nagpapatuloy din ang mga patakarang lumalabag sa karapatan ng mga tao sa ilalim ng administrasyong Marcos Jr.

(Larawan ni Jo Maline)

Ang Campaign Against the Return of the Marcoses and Martial Law (CARMMA) sa pahayag nito ay nagsabi na “Over and above his attempts to recreate his father’s mythical ‘golden era’ through projects like the nutribun distribution, the Bagong Pilipinas hymn and programs mimicking Masagana 99 , dumaraan si Ferdinand Marcos Jr. sa parehong mapangwasak na landas ng pagsasagawa ng mga kasuklam-suklam na paglabag sa karapatang pantao, lalo na ang mga extrajudicial killings, sapilitang pagkawala at walang habas na pambobomba at pagkain at economic blockade sa mga komunidad sa kanayunan.”

Dagdag pa nila, “Kung kilalang-kilala si Marcos Sr. sa libu-libong paglabag sa karapatang pantao sa kanyang 14 na taong diktadura, ang kanyang anak at kapangalan ay mabilis na nakakakuha ng pangalan sa halls of infamy na may 105 extrajudicial killings (EJK), 75 frustrated EJKs, 15 sapilitang pagkawala, 145 iligal na pag-aresto at pagkulong, 42,426 sapilitang inilikas, 44,604 biktima ng pambobomba at 63,379 biktima ng walang habas na pagpapaputok mula Hulyo 2022.”

Samantala, binigyang-diin ni dating Gabriela Women’s Party Rep. Liza Maza ang papel ng US sa pagpapatupad ng batas militar. “(Ito) ay hindi maideklara nang walang pahintulot ng US. Sinuportahan at tinulungan ng US si Ferdinand Marcos Sr. at ang mga sumunod na rehimen, lalo na ang rehimen ng kanyang anak na si Marcos Jr.

Idinagdag niya na ang pinakaunang patakaran ni Marcos Sr. ay ang magtatag ng mga export processing zone “na umaasa sa dayuhang pamumuhunan na nagsasamantala sa lakas paggawa.”

“Lumikha ito ng dependency sa utang at import, na ginagawang export-oriented, import-dependent, at debt-driven ang bansa,” sabi ni Maza.

(Larawan ni Jo Maline)

Sinabi ni Kabataan Partylist Executive Vice President Renee Co na iisa ang karanasan ng mga kabataan noong panahon nina Marcos Sr at Marcos Jr.

“Nananatiling kolonyal, komersyalisado, at mapanupil ang edukasyon. Ang kritikal na pag-iisip ng mga mag-aaral ay pinipigilan pa rin sa loob at labas ng mga paaralan, “sabi ni Co, at idinagdag na ang mga unibersidad at kolehiyo ng estado sa kasalukuyan ay nagdurusa mula sa isang malaking bahagi ng pagbawas sa badyet.

Sinabi ni Bagong Alyansang Makabayan (Bayan) Secretary-General Mong Palatino na inakala ng mga Marcos na mananatili sila sa kapangyarihan dahil marami ang kinilabutan noong panahon ng martial law. Pero ang mahalaga, aniya, lumaban ang taumbayan. Kaya naman bago pa man ang 1986, sinabi ni Palatino na nawawalan na ng kapangyarihan ang mga Marcos.

Liza Maza (Photo by Jo Maline Mamangun/Bulatlat)

“Mula sa maliliit na protesta, bulong ng paglaban, sa pamamagitan ng mga awit, mga dulang teatro na mapanlaban at progresibo, hanggang sa mga ingay na barrage hanggang sa natipon ng mga tao ang kanilang lakas at naglunsad ng welgang bayan at pagkatapos ay napatalsik sa kapangyarihan si Marcos Sr. Sabi ni Palatino sa Filipino.

Binanggit din niya ang pagbuo ng mga progresibong grupo na lumaban para sa karapatan ng mamamayan tulad ng League of Filipino Students noong 1977, Kilusang Mayo Uno noong 1980, Alliance of Concerned Teachers at women’s group na Gabriela noong 1984 at Bayan noong 1985. “Isinilang ang mga alyansa at kilusan. ng pakikibaka ng mga inaapi. Nakita natin kung paano na-dismantle ang mga nasa kapangyarihan sa parliament of the streets,” Palatino said in Filipino.

(Larawan ni Jo Maline)

Dagdag pa niya, noong panahon ng batas militar, isa pang anyo ng pakikibaka ang tinugis ng mga rebolusyonaryong pwersa tulad ng National Democratic Front, New People’s Army at Communist Party of the Philippines. “Sila ang mga haligi ng oposisyon laban kay Marcos at batas militar,” aniya.

Dagdag pa niya, ikinararangal nilang makasama ang mga beterano ng martial law na bahagi pa rin ng kilusang masa. “Nagpapatuloy ang pakikibaka—nagpapatuloy ang laban ng bayan. Kaya ang panawagan ay panagutin ang mga nasa kapangyarihan; hindi dapat dito magtatapos ang laban na ito.” (RTS, DAA) Bulatlat.com

Share.
Exit mobile version