Hinimok ng Pilipinas ang China noong Miyerkules na iwasan ang mga aksyon na nagsasapanganib sa mga mandaragat at sasakyang pandagat sa South China Sea, at sinabing hindi makakamit ang kapayapaan kung hindi tumutugma ang mga salita ng China sa pag-uugali nito sa pinagtatalunang karagatan.
Tinuligsa ng Kagawaran ng Ugnayang Panlabas bilang “ilegal at agresibo” ang mga aksyon ng China sa isang regular na resupply mission noong Hunyo 17, na sinabi ng Armed Forces of the Philippines (AFP) na labis na nasugatan ang isang navy sailor at nasira ang mga sasakyang pandagat ng Pilipinas.
“Ang kagawaran ay nagsusumikap na muling buuin ang isang magandang kapaligiran para sa diyalogo at konsultasyon sa China sa South China Sea,” sabi ng DFA sa isang pahayag.
“Hindi ito makakamit kung ang mga salita ng China ay hindi tumutugma sa kanilang mga aksyon sa tubig.”
Nagtamo ng malubhang pinsala ang marino matapos ang inilarawan ng AFP na “intentional-high speed ramming” ng China Coast Guard (CCG), na naglalayong guluhin ang isang resupply mission para sa mga tropang nakatalaga sa Ayungin Shoal.
Pinagtatalunan ng CCG ang pahayag, at sinabing ang barko ng Pilipinas ay sadyang at mapanganib na lumapit sa isang barko ng China sa hindi propesyonal na paraan, na pinilit itong gumawa ng mga hakbang sa pagkontrol, kabilang ang “boarding inspections at forced evictions.”
Sinabi ng tagapagsalita ng AFP na ang mandaragat, na nakatanggap ng medalya para sa mga sugatang tauhan mula sa hepe ng militar noong Miyerkules, ay nawalan ng daliri at nagpapagaling sa isang ospital.
Ang mga tauhan ng Coast Guard ng China, na sinabi ng mga opisyal ng AFP na may dalang kutsilyo at sibat, ay nagnakaw ng mga baril at “sinasadyang binutas” ang mga bangka ng Pilipinas na kasama sa misyon.
“Wala silang karapatan o legal na awtoridad na i-hijack ang ating mga operasyon at sirain ang mga sasakyang pandagat ng Pilipinas,” sabi ni AFP chief General Romeo Brawner sa isang briefing noong Miyerkules. “Illegal silang sumakay sa mga bangka natin, nakuha nila ang mga gamit natin, parang mga pirata.”
Walang direktang hakbang ang China laban sa mga tauhan ng Pilipinas, sinabi ng foreign ministry nito bilang tugon noong Miyerkules.
“Ang mga hakbang sa pagpapatupad ng batas…ay propesyonal at pinigilan, na naglalayong itigil ang iligal na pangingisda ng mga barko ng Pilipinas, at walang direktang hakbang ang ginawa laban sa mga tauhan ng Pilipinas,” sabi ng tagapagsalita ng ministry na si Lin Jian.
Sinabi ni Lin sa isang regular na press briefing na bagama’t paulit-ulit na sinasabi ng Pilipinas na nagdadala ng mga pang-araw-araw na pangangailangan, ito ay nagpupuslit ng mga materyales sa gusali at maging ng mga armas at bala sa hangaring okupahin ang Ren’ai Reef—ang pangalan nito para sa Ayungin Shoal—sa mahabang panahon.
Ilang bansa gaya ng US, Britain, at Canada ang kinondena o nagpahayag ng pagkabahala tungkol sa mga aksyon ng China, na naganap habang ang mga bagong panuntunan sa coast guard ng Beijing na nagpapahintulot sa mga ito na pigilan ang “mga trespasser” nang walang paglilitis ay nagkabisa noong Hunyo 15.
Inaangkin ng China ang halos buong South China Sea, na kinabibilangan ng Ayungin Shoal, kung saan pinananatili ng Pilipinas ang isang barkong pandigma, ang Sierra Madre, na naka-beach noong 1999 upang palakasin ang pag-angkin nito sa soberanya, na may maliit na tripulante.
Noong Enero, nagkasundo ang Manila at Beijing na pahusayin ang maritime communication sa pamamagitan ng mga pag-uusap, lalo na tungkol sa shoal.
Ibinasura ng isang internasyonal na tribunal ang malawak na pag-aangkin ng China noong 2016, ngunit paulit-ulit na sinabi ng bansa na ang mga sasakyang pandagat ng Pilipinas ay ilegal na pumapasok sa tubig sa paligid ng pinagtatalunang mga shoal. — Reuters
