Hindi iprinoklama ng Commission on Elections (Comelec) ang Duterte Youth sa kabila ng pagkapanalo nito sa 2025 party-list election dahil dindinig pa ang kasong disqualification laban sa organisasyon na isinampa ng youth leaders noon pang 2019.
Ayon sa mga eksperto sa batas, malakas ang kaso laban sa Duterte Youth at, kung magiging patas ang pagdinig, posibleng ma-disqualify nga ang grupo.
Pero hindi lang ito ang problema ni Ronald Gian Carlo Lapitan Cardema, ang tagapangulo ng Duterte Youth na dati nang hindi rin nakaupo sa Kongreso dahil overaged na.
Lumalabas sa nakalap nating dokumento at impormasyon na nagsinungaling ang Duterte Youth tungkol sa identidad ng kasalukuyan nitong kinatawan sa Kongreso at unang nominee ngayong 2025 elections si Drixie Mae Suarez “Cardema.”
Dahil ginamit ni Drixie Mae ang apelyido ni Ronald Cardema — malinaw na para sumakay sa popularidad ni Ronald — maaaring maharap silang pareho sa kasong “material misrepresentation” at iba pang election offense.
Negosyo sa Pamilya ng Cardema
Sa kanyang Certificate of Acceptance of Nomination (CAN) na inihain sa Comelec noong Oktubre 7, 2024, isinaad ni Drixie Mae na ang full name niya ay “Drixie Mae Suarez Cardema.” Civil status: “Single.” Registered voter sa Cabuyao City, Laguna. Sinumpaan ni Drixie Mae ang dokumento sa harap ng notaryo.
Pinatotohanan ni Ronald Cardema ang pangalan na nakasaad sa CAN nang pirmahan niya ang Certificate of Nomination (CON) ni Drixie Mae bilang first nominee ng partido.
Pero ayon sa voter registration record ni Drixie Mae sa Comelec Cabuyao (na nakuha natin sa pamamagitan ng Freedom of Information request), single si Drixie, at Suarez ang apelyido niya.
Paano naging Cardema ang apelido ni Drixie Mae? Inampon ba siya ni Ronald Cardema, na asawa ng kapatid niyang si Ducielle Marie? May korte bang nagpahintulot na magpalit si Drixie Mae ng apelyido? Marami rin ang nalito at nag-akalang si Drixie Mae ang asawa ni Ronald.
Ikinasal sina Ronald Cardema at Ducielle Marie Suarez noong Disyembre 16, 2017, sa Davao City Hall.
Si Mayor Sara Duterte ang officiating officer, at si dating Senador Bongbong Marcos naman ang nanguna sa mahabang listahan ng mga ninong at ninang na pulitiko. (Wala ni isang national student leader sa kasal o reception.)
Nitong 2025 elections, tumakbong provincial board member sa Laguna si Ronald Cardema. Talo. Si misis na Ducielle Marie, tumakbong konsehal ng Calamba City. Talo rin.
Si Ducielle Marie — ang asawa — ay naupong Duterte Youth representative sa Kamara matapos i-disqualify ng Comelec si Ronald dahil overaged na siya para maging youth representative. Hanggang 30 anyos lang dapat ang kinatawan ng kabataan.
Noong 2022, dahil naging overaged na rin si Ducielle Marie para maging nominee at youth representative, ipinasok ng Duterte Youth si Drixie Mae — ang hipag — bilang first nominee.
Walang public record kung bakit pumayag si Ronald Cardema na gamitin ni Drixie Mae ang apelyidong Cardema. Wala ring public statement si Drixie Mae bakit Cardema ang gamit niyang apelido.
Sino si Drixie Mae?
Sa original picture na inilagay ni Drixie Mae sa CAN, naka-Air Force uniform siya na may name patch na “Cardema.” Naka-post sa Facebook page ng Duterte Youth ang orihinal na retrato.
Walang makitang bakas sa internet tungkol sa identidad ni Drixie Mae, maliban sa pagiging kongresista. Pero matapos i-post ng writer na ito sa Facebook ang kopya ng CAN ni Drixie Mae, may mga kumontak at nakontak tayong mga kaklase at kababata niya.
Nagtataka sila bakit naging “Cardema” ang apelido ni Drixie Mae, samantalang ang apelyido niya ay Suarez, at single pa rin ito, wala pang asawa.
Ipinakita ng isa sa nainterbiyu natin ang congratulatory post ng isang UP student organization sa UP Diliman Extension Program in Pampanga (UP DEPP, na kilala rin bilang UP Clark) sa okasyon ng graduation ng klase ni Drixie Mae noong 2017.
Makikita rito ang graduation picture at buong pangalan na Drixie Mae Suarez (hindi Cardema).
Meron ding nagpadala ng isang page mula sa programa ng UP Commencement Exercises para sa Class of 2017.
Nakalagay din ang buong pangalan na “Drixie Mae Doctor Suarez” sa listahan ng mga graduates ng Bachelor of Science in Business Management.
Ayon sa kaklase ni Drixie Mae sa UP Clark na si “Charo” (hindi tunay na pangalan), nagulat at nagtaka siya at iba pang kaklase nila sa sa UP Clark na “Cardema” ang dinadala nitong apelyido
Maging ang ang mga kaklase ni Drixie Mae sa Mater Carmeli School sa Novaliches, Quezon City, nagulat na ibang-iba na pati ang personalidad ng Drixie Mae na nakikita, naririnig, at napapanood nila sa Kongreso, sabi naman ni “Jessica” (hindi tunay na pangalan).
“Out of character” daw ang mga sinasabi ni Drixie Mae. Kilala raw ito noong high school na relihiyoso, naniniwala sa konserbatibong right to life, at tutol sa death penalty — mga paninindigan na hindi sang-ayon sa isinusulong Duterte Youth.
Ang Duterte Youth ay pro-family planning at pro-death penalty.
Sa magkahiwalay na interbiyu kina “Charo” at “Jessica,” pareho ang paglalarawan nila kay Drixie Mae: aktibo siya sa religious groups na Carmelite Missionaries Secular Organization sa high school at Campus Crusade for Christ sa UP.
Isa pang kaklase ni Drixie Mae ang nagpadala ng yearbook entry nito sa high school graduation. Suarez ang apelyido.
Sabi ni “Jessica,” ang alam nilang mga kaklase ay may kasintahan si Drixie Mae at sigurado silang hindi Cardema ang apelido ng lalaki.
Sa pagkakaalam nina “Charo” at “Jessica,” si Drixie Mae Doctor Suarez ay nakababatang kapatid ni Ducielle Marie Suarez-Cardema.
Puwede bang mag-nickname ang nominee?
Hindi ba maaaring ituring na palayaw o nickname ni Drixie Mae ang pagdadala ng apelyidong “Cardema”?
Ang nickname ay hinihingi lang ng Comelec sa certificates of candidacy (COCs) para presidente, bise presidente, senador, kongresman, gobernador, bise gobernador, bokal, mayor, vice mayor, konsehal.
Ibang usapin ang party list. Sa sistemang ito, ang kandidato ay ang organisasyon, ang Duterte Youth. Si Drixie Mae ay nominado lamang ng kandidatong grupo.
Ang Duterte Kabataan Ang Mayo ay palayaw sa Sertipiko SA Comelec: “Tungkulin na pasiglahin ang Republika sa pamamagitan ng Enlightenment ng Organisasyong Partido ng Kabataan ng Sektoral.”
Si Drixie Marie, hindi hiningan ng nickname. Sa standard forms ng Comelec para sa partylist CON at CAN, walang espasyo para sa nicknames. Dapat niyang inilagay ang totoo at legal niyang pangalan.
Ikompara ito sa ginawa ng Vendors Partylist, na naging kilala dahil sa nominado nitong si Diwata. Sa CON ng Vendors at sa CAN ni Diwata, ang nakalagay na pangalan ay hindi ang nickname na Diwata. Nakasaad ang full and legal name niyang Deo Jarito Valbuena.
NASA RAPPLER DIN:
Bakit mahalaga ang tunay na pangalan?
Mahalaga na full name ng nominee ang ilagay sa mga legal na dokumentong ito dahil sinumpaan ito sa notaryo, at dapat ay pinatunayan ng valid government IDs. Makikita dapat dito na registered voter ang nominee — isa sa mga requirement para maging nominee o miyembro ng Kongreso.
Sa kaso ng Duterte Youth na nagnanais kumatawan sa kabataan, may dagdag na requirement na patunayang 25-30 anyos lamang ang nominee sa araw ng halalan.
Ang paglalagay ng bansag o hindi totoong pangalan sa forms ng Comelec ay paglabag sa mga requirement ng batas sa pagpapanotaryo at sa pagpagpapakilala sa sarili bilang nominee. Paano malalaman ng Comelec kung eligible, at paano makikilala ng publiko ang katauhan at record kung ibang pangalan ang ilalagay? Paano mapapatunayan ang edad kung di totoong legal na pangalan ang ilalagay?
Kung may magsasampa ng kaso, maoobliga sina Drixie Mae at Ronald Cardema na magpaliwanag sa Comelec, sa Kongreso, sa Air Force, at posibleng pati sa Korte Suprema.
Bagong kaso laban sa Duterte Youth
Paliwanag ni election lawyer Emil Marañon III, ang paggamit ng fake o di totoong pangalan sa anumang sworn Comelec form or document ay hindi lamang “declaration of untruthful statements.” Paglabag din daw ito sa “laws, rules or regulations relating to elections.”
“Ito ang dalawang magkahiwalay na batayan para sa pagkansela ng kanilang pagrehistro sa Seksyon 6 ng Republic Act No. 7941 (Batas sa Listahan ng Partido). Kaya, kahit na nakaligtas sila sa kanilang mga nakaraang mga kaso ng pagkansela, ang mga karagdagang bagong kaso ay maaaring isampa sa mga kadahilanang ito,” Ayon Kay Marañon, NA dating Chief of Staff SA Comelec.
Para sa abogadong si Antonio La Viña, dating dean ng Ateneo School of Governance, “you’re supposed to provide the correct information” sa mga requirement ng Comelec.
“Ang Crixie Mae at Duterte Kabataan at Duterte Youuth ay maaaring mailagay sa impormasyong pinangalanan nila,” La Visue.
Kung magkataon na maharap sa kaso ang Duterte Youth, isang balintuna na ang habol nila ay youth representation, pero ang naging kaparaanan ay material misrepresentation. – rappler.com
Si Tonyo Cruz ay kasalukuyang kolumnista sa Manila Bulletinat pana-panahong kontribyutor sa Rappler at iba pang media outlets. Nagsilbi siyang public information officer nina Bayan Muna representatives Teddy Casiño at Satur Ocampo sa Kongreso noong 2005-2007.
