NEGROS OCCIDENTAL, Philippines – Lingid sa kaalaman ng mga tao, mahalaga ang kantang “Imagine” ni John Lennon sa paglikha ng pinakabatang bayan ng Negros Occidental na Don Salvador Benedicto – o DSB sa marami – 41 taon na ang nakalilipas.
Ito ay isang hush-hush na katotohanan na ibinunyag kamakailan lamang ng pilantropong 71-anyos na si Cynthia Jagurin-de la Cruz, dati ring aktibista at politiko, sa ikapitong anibersaryo ng kamatayan ng kanyang yumaong asawa, dating bilanggong pulitikal at politiko na si Nehemias “Nene” de la Cruz noong Marso 26.
Kilala ang mag-asawa bilang founder ng frontier na matatagpuan sa gitna ng North Negros Natural Park (NNNP), 49.8 kilometro silangan ng kabisera, Bacolod City.
Ang DSB, na dating tinatawag na “Land of Chaos” o “Mindanao of Negros” ay nagkaroon ng turnaround transformation sa isang “Summer Capital” ng Negros Island.
Matatagpuan sa taas na 2,346 feet above sea level at sumasaklaw sa 170.50-square kilometers, ang DSB ngayon ay ang lupain ng mga magagarang upland resorts, maringal at enchanted falls, malamig na panahon, pineapple at pine tree plantations kaya kinikilala ng Department of Tourism sa Western Visayas bilang No. 1 tourist destination sa Negros.
Pero paano at bakit naging frontier town ng Negros Occidental.
Pribilehiyo ng Rappler na makausap si Madam Cynthia noong death anniversary ng kanyang asawa at, sa unang pagkakataon, sa isang no-holds-barred interview, idinetalye niya ang “bits and pieces” ng DSB history noon at ngayon kasama sila bilang founder.
Alam ng lahat na sina Nene at Cynthia ay dating aktibista ng mga estudyante sa isa sa mga unibersidad sa Bacolod na kalaunan ay nagtago, lumaban sa gobyerno, naging magkasintahan at kalaunan ay mag-asawa habang nasa kilusan.
Ngunit nang mahuli si Nene at maikulong, unti-unting nagbago ang mga pangyayari.
Bilang isang bilanggong pulitikal, sinabi ni Cynthia, ang kanyang asawa ay nagkaroon ng pangarap na lumikha ng isang bayan mula sa “duyan ng insurhensiya/paghihimagsik” sa Negros.
Ito ay isang “kasumpa-sumpa” na panaginip, aniya, na walang naniniwala, mas masahol pa, na tinawag si Nene bilang isang “walang ugat na mapangarapin.”
“Nasakitan” si Cynthia na noon ay buntis sa kanilang unang anak, si Laurence Marxlen, na ngayon ay nanunungkulan na alkalde ng DSB.
“Syempre, bilang asawa, suportahan ko gid ang akon bana(Of course, as a wife, I need to support my husband)” sabi ni Cynthia
Matapos ang pabalik-balik na paglalakbay ni Nene sa kulungan (sa tatlong beses), nakilala niya si Colonel Mike Coronel, ang Philippine Constabulary (PC) director sa Negros Occidental at kalaunan bilang regional director sa Western Visayas noong panahong iyon.
Naging magkaibigan sina Nene at Coronel, kaya nagkaroon siya ng pribilehiyong sabihin ang kanyang pangarap na lumikha ng isang bayan doon mismo at pagkatapos ay sa “pugad ng mga rebelde.”
Mula 1976 hanggang 1984, ang mga pakikibaka (sa literal at talinghaga), sabi ni Cynthia, ay napakalawak.
Sina Cynthia at Nene ay naging “ama-at-ina” para sa mga mahihirap, inaapi, at maging mga rebelde mula sa pitong nayon ng DSB ngayon na dating kabilang sa mga bayan ng Murcia at Calatrava at San Carlos City noon.
“Every time, may mga encounter, hinahakot namin ang mga patay mula sa bundok papunta sa funeral parlors, ang mga sugatan sa ospital at binayaran namin lahat. Naghanap kami ng pera just to shoulder everything and everything,” she told Rappler.
Nilabanan din natin ang halos lahat ng uri ng kriminal tulad ng mga magnanakaw, mamamatay-tao, at iba pa na nagtago sa mga liblib na lugar sa DSB, aniya.
Ngunit sawa na sa ganitong senaryo, sinabi ni Cynthia na nag-isip si Nene ng isang bagay na maaaring makaakit sa mga tagabundok na talikuran ang paggalaw sa ilalim ng lupa, bumalik sa kulungan ng gobyerno at mamuhay nang mapayapa.
Napakagandang panahon noon na si Nene, isang mahilig sa musika mismo at nabighani sa kantang “Imagine” noong 1971 ni John Lennon.
Ang mga liriko, sabi ni Cynthia, ay napakahalaga at makabuluhan para sa “hindi maabot na pangarap” ni Nene.
Kinanta pa niya ang saknong ng kanta: “Imagine there’s no heaven…” na aniya, higit pa sa inspirasyon ni Nene na sundin ang pangarap niyang lumikha ng isang bayan.
Hinayaan ni Nene na ang “Imagine” ay marinig ng lahat sa kabundukan, ngunit upang maunawaan ng mga katutubo, nagsikap sila ni Cynthia na isalin ang Ingles na liriko sa Hiligaynon.
At nagbunga ito ng kabutihan hanggang sa matupad nila ang kanilang pangarap nang ideklara ng dating pangulong Ferdinand E. Marcos ang DSB bilang isang bayan noong Pebrero 9, 1983 alinsunod sa Batas Pambansa (BP) Bilang 336.
Pero bakit ang DSB, sabi ni Cynthia, dahil ito ay isang karangalan para kay Don Salvador Benedicto, isa sa mga haligi ng rebolusyonaryong gobyerno sa Negros na lumaban sa Japanese Imperial Army na sumalakay sa Negros noong World War II .
At ang sentro ng rebolusyonaryong gobyernong ito ay nasa bulubunduking barangay ng Igmaya-an, dati sa Murcia ngunit ngayon, ang kabisera ng DSB.
Noong 1984, nang bigyan ang DSB ng internal revenue allotment IRA na P7,000 lamang.
Si Nene, ang unang hinirang na alkalde, ay lalong nagsumikap upang higit na maisakatuparan ang lahat ng kanyang “kagustuhan” para sa DSB, na tinawag niyang “pangalawang sanggol” sa tabi ng kanilang panganay – si Laurence Marxlen – ang kasalukuyang alkalde ng DSB. Itinatag nila ang DSB bago ipinanganak ang kanilang susunod na dalawang anak.
Tulad ng mangyayari sa kapalaran, noong 1984, ang Oscar-winning na pelikulang “The Killing Fields” ay may kanta ni Lennon para sa tema nito.
Sinabi ni Cynthia na ang pelikula ay higit na nagbigay inspirasyon kay Nene.
Kaya, ginamit niya ito bilang materyal sa pamamagitan ng pagpapalabas ng pelikula sa bawat pitong barangay sa DSB, na pinalalakas ang kanyang hangarin na ipaalam sa mga tao na ang kapayapaan ay talagang mahalaga sa pagsasabuhay ng kanilang pangarap na magkaroon ng isang progresibong komunidad sa lalong madaling panahon.
Kaya naman, hindi nasayang ang pangarap ni Nene sa pamamagitan ng “Imagine”.
Sa halip, idiniin ni Cynthia, walang nag-imagine na mararating ng DSB ang peak nito ngayon dahil lang sa kantang “Imagine.”
Kaya naman, sa pagdiriwang niya ng ikapitong anibersaryo ng kamatayan ng kanyang asawa noong Marso 26 sa pamamagitan ng isang misa sa libingan ni Nene, hindi niya maiwasang isipin ang kanyang kasintahan, ang kanyang “bato” na minsan ay naging “alipin” ng kanyang “hindi maabot na pangarap.”
Ngunit, sabi ni Cynthia, salamat sa “Imagine” – ang simula ng lahat para sa kasaysayan ng DSB ay natupad nang tunay na lampas sa imahinasyon. – Rappler.com
