Nanawagan ang China sa Pilipinas na itigil ang “maritime infringement” at kumilos patungo sa pagpapatatag ng kanilang mga relasyon at protektahan ang mga ito mula sa “dagdag na pagkasira.”
Ginawa ng Beijing ang panawagan sa pakikipagpulong ni Chinese Vice Foreign Minister Chen Xiaodong kay Philippine Foreign Affairs Undersecretary Maria Theresa Lazaro sa China-Philippines Bilateral Consultation Mechanism on the South China Sea (BCM) sa Maynila.
Sa panahon ng pag-uusap, inulit ng Tsina ang soberanya nito sa Ren’ai Jiao, ang pangalan ng Beijing para sa Ayungin Shoal, at “ang mga katabing tubig, at ang mga karapatan at hurisdiksyon nito sa mga kaugnay na tubig.”
“Hinihikayat ng panig Tsino ang panig ng Pilipinas na ihinto kaagad ang paglabag sa dagat at provokasyon, taimtim na sumunod sa mga probisyon ng Deklarasyon sa Pag-uugali ng mga Partido sa South China Sea (DOC), bumalik sa tamang landas ng wastong paghawak ng mga hindi pagkakaunawaan sa pamamagitan ng diyalogo. at konsultasyon, sama-samang pangasiwaan ang sitwasyon sa Ren’ai Jiao kasama ang panig ng Tsino, isulong ang pagpapagaan at paglamig ng sitwasyong pandagat, at patatagin ang relasyon ng Tsina-Philippines mula sa higit pang pagkasira,” sabi ng Ministri ng Panlabas ng Tsina sa isang readout.
Idinagdag nito na ang dalawang panig ay sumang-ayon na patuloy na mapanatili ang diyalogo at konsultasyon sa pamamagitan ng BCM at iba pang mga mekanismo upang mahawakan ang mga pagkakaiba at hindi pagkakasundo.
Ang dalawang bansa, sabi ng Tsina, ay nagkaroon din ng palitan sa pagpapabuti ng mekanismo ng komunikasyong pandagat, pagtataguyod ng diyalogo sa pagitan ng mga coast guard ng dalawang bansa, at pagsusulong ng kooperasyon sa marine science at teknolohiya at pangangalaga sa kapaligiran, bukod sa iba pang larangan.
Humingi ng komento ang GMA News Online mula sa Malacañang at sa Department of Foreign Affairs (DFA) hinggil sa pagbabasa ng China Foreign Ministry.
‘Kailangan ibalik ang tiwala’
Sa isang pahayag nitong Martes, sinabi ng DFA na napag-usapan din sa pulong ang insidente noong Hunyo 17, kung saan sinaktan ng mga barko ng Chinese Coast Guard ang mga sasakyang pandagat ng Pilipinas at pinagbantaan ang mga sundalong Pilipino gamit ang mga kutsilyo, palakol at sibat.
Sinabi ng DFA na sina Lazaro at Chen ay “nagkaroon ng tapat at nakabubuo na mga talakayan sa sitwasyon sa South China Sea.”
“Sa pagpuna sa mga kamakailang insidente sa South China Sea, kinilala ng magkabilang panig na may pangangailangan na ibalik ang tiwala, muling itayo ang kumpiyansa, at lumikha ng mga kondisyon na nakakatulong sa produktibong diyalogo at pakikipag-ugnayan,” sabi ng departamento.
“Tinalakay ng dalawang panig ang kani-kanilang posisyon sa Ayungin Shoal at pinagtibay ang kanilang pangako na bawasan ang tensyon nang walang pagkiling sa kani-kanilang posisyon,” dagdag nito.
Habang mayroong “malaking pag-unlad sa pagbuo ng mga hakbang upang pamahalaan ang sitwasyon sa dagat,” sinabi ng DFA na “may mga makabuluhang pagkakaiba ang nananatili.”
Gayunpaman, sumang-ayon ang magkabilang panig na ipagpatuloy ang mga talakayan “upang makahanap ng katanggap-tanggap na resolusyon sa mga isyu.”
‘walang humpay’
Ang insidente noong Hunyo 17 ay nagdulot ng pagkondena at pagkaalarma mula sa ilang bansa, kabilang ang kaalyado ng Pilipinas, ang Estados Unidos.
Si Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. at iba pang opisyal ay nagprotesta sa pag-atake ng mga Tsino, na tinawag itong “sinadya at ilegal.”
Sa bilateral na pagpupulong, sinabi ng DFA, sinabi ni Lazaro sa kanyang katapat na ang Pilipinas ay “magiging walang humpay sa pagprotekta sa mga interes nito at pagtataguyod ng soberanya, karapatan sa soberanya, at hurisdiksyon sa West Philippine Sea” — pangalan ng Maynila para sa mga bahagi ng South China Sea na nasasakupan nito.
Upang maiwasan ang miscommunication at komprontasyon sa dagat, sinabi ng DFA na nilagdaan ng dalawang panig ang isang Arrangement on Improving Philippines-China Maritime Communication Mechanisms at nagkasundo na pag-usapan pa kung paano isasagawa ang mekanismong ito.
Sumang-ayon din silang ipagpatuloy ang mga talakayan sa posibleng pagpapatuloy ng Joint Coast Guard Committee (JCGC) sa pagitan ng Pilipinas at China at iminungkahi na magdaos ng academic forum sa mga Filipino at Chinese scientists at academics sa marine scientific and technological cooperation.
“Ang magkabilang panig ay sumang-ayon na ang patuloy na pag-uusap sa batayan ng paggalang sa isa’t isa bilang dalawang pantay na soberanong estado ay nagpapadali sa kapayapaan at katatagan sa dagat, at nakatuon sa pagkakaroon ng 10th BCM sa China upang mapanatili ang positibong momentum sa mga talakayan,” sabi ng DFA. — VDV, GMA Integrated News
