Panoorin ang paliwanag ni justice reporter Jairo Bolledo kung bakit hindi na matutuloy ang impeachment trial ni Duterte
Ito ay isang transcript ng kung ano ang sinabi ng reporter ng hustisya na si Jairo Bolledo sa video
MANILA, Philippines – Hindi na muna matutuloy ang impeachment trial ni Vice President Sara Duterte.
Unanimous decision ito ng Korte Suprema, granting the petitions to stop the impeachment trial. Ang rason ng Korte Suprema? One-year bar rule at due process.
Ninety-seven-page ang desisyon, pero pahiram ng ilang minuto at himayin natin ang detalye nang mabilisan.
Sabi ng Supreme Court, hindi raw valid ang impeachment case laban kay Vice President Sara Duterte. Ang next chance na mag-file ulit ng complaint ay next year pa, February 6, 2026.
May two points ang desisyon.
Una, ‘Yong One-Year Bar Rule.
Under Article 11, Section 3(5) ay bawal magkaroon ng impeachment proceedings against an impeachable official more than once in a year.
Ito ‘yong main argument ni VP Sara Duterte, dahil mayroong apat na impeachment complaint ang isinampa laban sa kanya.
‘Yong tatlo, na-file ng December 2024, pero wala pong nangyari sa mga ‘yon. Inupuan kasi ng House.
Na-impeach si VP Sara Duterte via the fourth impeachment complaint. Ito ‘yong resolution na inaprubahan ng more than two-thirds of the House.
So nasaan ‘yong one-year bar rule violation diyan?
Sabi ng SC, magkaibang proseso ‘yong dinaanan ng tatlong impeachment complaint compared do’n sa fourth impeachment complaint na nag-impeach kay VP Sara.
‘Yong tatlo dumaan sa tawagin nating “long way” mode of impeachment, under Article 11, Section 3(2).
‘Yong complaint na nag-impeach mismo kay VP Sara Duterte ay dumaan sa tawagin nating “fast lane,” under Article 11, Section 3(4).
Pero alam ‘nyo, both processes naman ay valid under the Constitution.
Pero sabi ng SC, magkaiba silang proseso. At dahil nga magkaiba sila, no’ng hindi raw natuloy yo’ng mga dumaan sa long way ay dapat may one-year stop muna, following the one-year bar rule.
Kaya, Ayun, Null at walang bisa ab initio o walang bisa mula sa simula na ‘yong impeachment.
‘Yong Second Point ay angkop na proseso.
Sabi ng SC, dapat may due process pa rin kahit sa impeachment proceedings.
Ito naman ‘yong main point of contention sa petition nila Attorney Israelito Torreon, lawyer ni Apollo Quiboloy, doon sa kanilang SC petition against the impeachment.
‘Yong impeachment kasi is generally understood as a political process, a class of its own, sui generis, pero bakit biglang may powers ang judiciary?
Ang ilang mga eksperto sa konstitusyon ay sasabihin na ang mga isyu sa impeachment ay mga pampulitikang tanong na kabilang sa Senado.
Pero Sabi ng Korte Suprema sa desisyon na Isinulat ni Senior Associate Justice Marvic Leonen, ang lahat ng mga ligal na isyu na nagmula sa mga paglilitis sa impeachment ay dapat isailalim sa pagsusuri ng hudisyal.
Kasi raw ang right to due process ay nasa Bill of Rights.
Kaya nga rin nagbigay ng specific na listahan ang Supreme Court kung paano raw mae-ensure ang due process sa impeachment proceedings.
So it boils down to this question: Ano nang mangyayari ngayon?
E ‘di walang mangyayaring impeachment trial against Vice President Sara Duterte, at least for this year.
Kung gugustuhin ng House na may impeachment ulit against VP Sara Duterte ay nasa sa kanila na ‘yon, but they can only do that by next year, February 2026. – Sa pananaliksik mula sa La Agustin/Rappler.com
Reporter, manunulat, editor ng video: Jairo Bolledo
Supervior:
Graphics: Marian Hukom
Ang La Agustin ay isang journalism at pre-law na mag-aaral mula sa Bulacan State University. Kasalukuyan siyang isang rappler intern.
