Ang desisyon ng pambansang pamahalaan na gumamit ng diplomasya sa halip na gumamit ng puwersa upang tumugma sa pananalakay ng China sa West Philippine Sea (WPS) ay suportado ng isang dalubhasa sa maritime, na nagsasabing ito ang “tama” na diskarte.
Sinabi ng abogadong si Jay Batongbacal, direktor ng University of the Philippines (UP) Institute for Maritime Affairs and Law of the Sea, na nakasaad sa Konstitusyon na itinatakwil ng bansa ang digmaan bilang instrumento ng pambansang patakaran.
“Ang paggamit ng diplomasya tama lang at iyon ay nasa ating batas (The use of diplomacy is correct and it is in our Constitution),” he said in a public briefing on Tuesday, June 25.
“Kahit sa Saligang Batas, itinatakwil natin ang digmaan at paggamit ng dahas sa foreign policy (Even in the Constitution, we renounce war and use of force in our foreign policy),” he added.
Kung mayroon man, ang paggamit ng China ng “labis na” puwersa para hadlangan ang isang resupply mission ng Armed Forces of the Philippines (AFP) noong Hunyo 17 sa BRP Sierra Madre outpost sa Ayungin Shoal ay nagpakita na ang Pilipinas ay “nasa tamang landas.”
“Ang Pilipinas ang nasa tama dito. Ang kabila ang laging gumagamit ng dahas at pamimilit sa issue na ito (The Philippines is on the right path. The other side often uses violence and intimidation in this issue),” Batongbacal said.
Dagdag pa, sinabi ni Batongbacal na ang mga agresibong aksyon at paggamit ng mga armas ng China Coast Guard (CCG) laban sa tropa ng Philippine Navy (PN) ay “malinaw” na nagpakita ng “illegal na paggamit ng puwersa at pamimilit” sa ilalim ng United Nations (UN) Charter.
Gayunpaman, hindi pa ito maituturing na isang armadong pag-atake sa ilalim ng suporta ng Mutual Defense Treaty (MDT) sa pagitan ng Pilipinas at Estados Unidos. Ang 1951 defense pact ay nangangailangan ng Manila at Washington na ipagtanggol ang isa’t isa sakaling magkaroon ng armadong pag-atake mula sa isang third-party na bansa.
“Para sa ordinaryong tao ‘yan ay armed attack dahil gumamit ng sandata. Kasi ang usapin dito ay legal, sa United Nations charter, malinaw na ito ay isang illegal use of force and coercion. Labag po ito sa prinsipyo ng batas internasyonal na hindi dapat gumagamit ng dahas, pananakot, pamimilit sa mga bansa lalo na sa case na ito (For an ordinary people, that is an armed attack because of the use of weapons. Since the discussion is legal, based on the United Nations charter, this is clearly an illegal use of force and coercion. This is not allowed by the principles of international law which prevents the use of violence, scare tactics, and intimidation on nations, especially in this case),” Batongbacal said.
“Bagamit ito ay illegal action, unlawful in the international law at maaaring tawagin na armed attack in the ordinary sense, hindi ito kasi ‘yung tinatawag na armed attack sa Mutual Defense Treaty. Kapag sinabing armed attack, ito po ay isang mawalakan o malakihang aksyon na ginagamitan ng armas ang buong estado. Kumbaga parang invasion na ‘yan, maraming pangyayari na pinapakitang sasakupin na ng isang bansa ‘yung kabila (Even if these are illegal actions and unlawful in the international law, and could be called an armed attack in the ordinary sense, this cannot be an armed attack in the Mutual Defense Treaty. When you say an armed attack, it is a large-scale action which uses arms on an entire state. It’s like an invasion, successive actions which show that a nation is likely to be invaded by another country),” he explained.
Ang mga labag sa batas na aksyon ng CCG ay “hindi pa umabot” sa antas ng isang armadong pag-atake, ayon kay Batongbacal. Dapat aniyang ito ang dahilan kung bakit hindi isinasaalang-alang ng gobyerno na i-invoke ang MDT, at sa halip ay gumamit ng diplomasya para ayusin ang isyu.
Nauna rito, sinabi ng National Maritime Council na hindi nito inirekomenda kay Pangulong Marcos Jr. ang panawagan sa MDT sa marahas na resupply mission noong nakaraang linggo.
Umani ito ng iba’t ibang reaksyon mula sa publiko, kung saan hinihimok ng ilang concerned stakeholders ang gobyerno na tumawag sa US para humingi ng tulong para matigil ang mga aksyon ng China sa West Philippine Sea.
Samantala, binisita ni Pangulong Marcos Jr. ang mga tropang nakikibahagi sa resupply mission sa Palawan noong weekend at sinabing ang Pilipinas ay “wala sa negosyong mag-udyok ng mga digmaan.”
“Naiintindihan po natin bakit mayroong concerns, bakit nababagabag ang mga tao. Pero kahit sa batas, hindi bawat pangyayari ay dahilan para magkaroon ng giyera. Iyon po kasi ang implikasyon ng sinasabi ng iba na gagamitin ang Mutual Defense Treaty para ipatawag ang kaalyado natin para magkaroon na ng giyera or active hostilities (We understand why there are concenrs, why the people are worried. But even in our law, not all incidents can be used as an excuse to wage war. That seems to be the implication that some people are saying when they urge for the invocation of the Mutual Defense Treaty and call for our allies to wage war or active hostilities),” Batongbacal said.
“Sa ngayon, ang gamit ng Mutual Defense Treaty ay ‘yung ibang options. Mayroong probisyon doon na pwedeng magkonsultasyon at magtulungan yung mga kaalyado sa mga ibang paraan na pwede nilang isagot sa pangyayaring ito. Kunwari maaari nilang pagusapan ang economic sanction, political action at iba pang pamamaraan na hindi pa ‘yung tinatawag na retaliation o self-defense na sagot doon sa pangyayari (Right now, they can use different options under the Mutual Defense Treaty. There are provisions there which allow consultation among allied parties to address this incident. For example, they can talk about economic sanction, political action, and other ways instead of retaliation or self-defense as an answer to what happened),” he added.
